Hoe kun je dagbesteding van mensen met een intensieve zorgvraag anders vormgeven, waardoor zij meer in verbinding staan met de samenleving? Met dat vraagstuk ging zorghulporganisatie Middin vorig jaar aan de slag tijdens Lab 2030. Het uiteindelijke idee werd een maandelijks terugkerend 'beleefverhaal', waarbij kinderen uit de buurt en mensen met een EMB bij Speelotheek Waldeck in Den Haag samenkomen om een verhaal te vertellen en te beleven. Mensen met EMB krijgen allemaal een speciale rol. Klein of groot, dat maakt niet uit. Inmiddels draait het project een aantal maanden en steeds meer buurtbewoners weten het beleefverhaal te vinden. 

We spraken met Ilse Hertog, coördinerend begeleider van de EMB-groep, en Saskia de Zeeuw, zorgmanager van Waldeck, over hun idee en de plannen voor de toekomst.

Voor de mensen die nog niet weten wat het is: wat is een beleefverhaal? 

Ilse: “Een beleefverhaal is een voorleesverhaal dat je kunt horen, zien, ruiken, voelen of proeven. De verhalen worden voorgelezen in Speelotheek Waldeck, die gerund wordt door vrijwilligers met een beperking. Kinderen van 0 tot 4 jaar worden met ouders, oppas of opa/oma uitgenodigd om samen met cliënten met een ernstige meervoudige beperking het verhaal te beleven. 

Saskia: “Begeleiders vertellen het verhaal, maar onze cliënten - wij noemen ze onze medewerkers - helpen mee om het verhaal te vertellen en te beleven. Iedereen heeft een rol die bij hem of haar past, hoe klein of hoe groot ook. Denk bijvoorbeeld aan een drukknop bedienen waarmee een ventilator aan gaat, zodat er confetti door de ruimte vliegt.” 

Ilse: “De beleefverhalen zijn allemaal geïnspireerd op de verhalenreeks van Liesbet Slegers, maar de beleving eromheen bedenken we zelf. We kijken naar de inhoud van de tekst en bedenken daarbij wat voor materialen we kunnen gebruiken. We hebben nu een aantal thema’s gehad; ‘Winter’, ‘Boerderij’, ‘Carnaval’ en ‘Zomer’. Bij het thema boerderij konden deelnemers bijvoorbeeld maïs voelen en hadden we een projectie op de muur met schaapjes.”

Bekijk de video van Lab 2030 hieronder

Hoe zijn jullie bij het idee van het beleefverhaal gekomen? 

Ilse: “In 2023 deden we mee aan het oplossingslab van de VGN. Het thema van het oplossingslab was ‘weg met de traditionele dagbesteding.’ Het eerste idee was om externe werkplekken te zoeken voor al onze cliënten, maar we besloten al snel om de focus te leggen op onze EMB-doelgroep, omdat het voor deze doelgroep lastiger is om een actieve rol te spelen in de samenleving.” 

Saskia: We hebben best veel werkplekken buiten de deur beschikbaar, maar voor deze doelgroep is het toch een beetje lastiger om extern te werken. We hebben daarom steeds gedacht vanuit het principe ‘groot denken, klein doen’. We wilden graag meer verbinding creëren met mensen uit de wijk. Zo ontstond de vraag: ‘Hoe kunnen we mensen met EMB meer in contact brengen met kinderen of ouderen in onze wijk? 

Ilse: Toen kwamen we op het idee van het beleefverhaal bij Speelotheek Waldeck. Speelotheek Waldeck is een locatie waar medewerkers van werk- en leerlocatie een dagbesteding hebben. Het beleefverhaal was een bestaande activiteit die op de EMB groepen aangeboden werd. Deze activiteit hebben wij aangepast en uitgebreid. Daarna hebben we de buurt uitgenodigd. We hebben flyers gemaakt en uitgedeeld, zodat onze beleefverhalen wat meer bekendheid kregen. 

Jullie hebben met dit idee Lab 2030 van VGN gewonnen. Wat hebben jullie met het prijzengeld gedaan? 

Saskia:  We hebben een Qwiek aangeschaft! Dat is een geweldig apparaat waarmee je afbeeldingen en video’s op bijvoorbeeld de muur of het plafond kunt projecteren. De Qwiek komt met een bibliotheek met thema’s waaruit je kunt kiezen. Tijdens het thema vakantie kun je bijvoorbeeld palmbomen op de muur projecteren. 

Ilse: Ja, er is heel veel mogelijk. Er is bijvoorbeeld ook een achtbaan in de Efteling of een concert van André Rieu op het Vrijthof. Bij de Qwiek kwamen ook tickets voor het concert, die dan bij de deur geknipt konden worden. We kunnen zo belevingen creëren die onze cliënten normaal gesproken niet meemaken. Heel leuk! 

Hoe worden de beleefverhalen ontvangen? 

Saskia: Goed! We zijn heel klein begonnen, maar we hebben nu al een paar kinderen van buitenaf die meedoen en zij vinden het onwijs leuk. We hebben bijvoorbeeld een opa die met zijn kleindochter komt. Dat meisje moest er in eerste instantie helemaal niks van weten en bleef bij opa op schoot zitten, maar bij de tweede keer ging ze al meedoen met de activiteiten. Een mooi resultaat! We wilden buurtgenoten en mensen met EMB met elkaar in contact brengen, en dat is gelukt. 

We zien ook met onze andere medewerkers leuke interacties ontstaan. Na afloop van het beleefverhaal is er nog een gelegenheid om wat te eten en te drinken, dus daar ontstaan vaak leuke gesprekjes. 

Wat willen jullie in de toekomst graag nog met dit project bereiken? 

Ilse: Het beleefverhaal wordt nu een keer per maa nd gedaan, maar het zou mooi zijn als we dat in de toekomst veel vaker kunnen doen. Kijken we nog verder vooruit, dan is het uiteindelijke doel om ook verhalen te gaan vertellen bij kinderdagverblijven, peuterspeelzalen, de bibliotheek of buurthuizen. We zitten nu echt nog in de opbouwende fase. Vanuit hier kijken we verder hoe we het project verder vorm kunnen geven! 

Saskia: En we blijven onze beleefverhalen verder ontwikkelen. We zijn altijd op zoek naar nieuwe artikelen die onze medewerkers kunnen bedienen. 

Ilse: En naar vrijwilligers! Zeker als we op locatie willen komen, hebben we mensen nodig die ons helpen om van A naar B te komen. Het zou fantastisch zijn als het lukt om dat mogelijk te maken.

Meer weten over Middin of Speelotheek Waldeck? Kijk op www.middin.nl of op www.speelotheekwaldeck.nl