Dit artikel is geschreven in samenwerking met onze donateur Cordaan

Gelijkwaardige ontmoetingen creëren, geluksmomenten ontdekken en geluk vergroten voor mensen met een ernstige meervoudige beperking (EMB) en hun omgeving. Dat is het doel van de Toolkit Klein Geluk. De toolkit biedt inspiratie en activiteiten die door gezinnen en zorgprofessionals kunnen worden ingezet om bewust op zoek te gaan naar geluk in dagelijkse dingen.  

“Klein geluk herkennen en vergroten is belangrijk, omdat het tijdens de zorg voor mensen met EMB gemakkelijk over het hoofd wordt gezien”, vertelt Ingrid Leijen, locatiemanager bij de Marius Meijboom. Ingrid was nauw betrokken bij het ontwerp van de toolkit en past de activiteiten zelf in de praktijk toe. “De dagelijkse zorg kan zo complex zijn dat het hele leven in het teken van die zorg komt te staan." Vaak gaat dat gepaard met veel zorgen. Een kind gaat bijvoorbeeld achteruit, een rolstoel gaat stuk. Mooie momenten krijgen hierdoor minder aandacht. We stelden onszelf daarom regelmatig de vraag: ‘Hoe kunnen bewoners, ouders en verzorgers, ondanks dat, momenten van geluk beleven?’”  

Onderzoek naar deelbaar geluk  

Om antwoord op die vraag te vinden, startte EMB Nederland in samenwerking met Social Envoy en zorgaanbieder De Marius Meijboom een onderzoek naar het ervaren en delen van geluk. Het onderzoek bestond uit verschillende gesprekken en creatieve ontwerpsessies met mensen met EMB, hun naasten, begeleiders en gedragsdeskundigen. Een van de belangrijkste inzichten? “Zorg dat niet alleen de bewoner centraal staat, maar ook de relatie tussen en behoeftes van ouders en begeleiders.”  

De tools uit de toolkit zorgen ervoor dat ouders en zorgprofessionals op een andere manier met elkaar in gesprek gaan, bijvoorbeeld door tijdens een korte werksessie gezamenlijk aan een opdracht te werken, een spel te spelen of naar een film te kijken. Ook non-verbale communicatiemiddelen kunnen helpen om elkaar op een andere manier te ontmoeten. “Ouders en professionals zitten vaak vast in een bepaalde rol, waardoor het contact ook formeel blijft. Maar als je afstapt van die rollen en elkaar als mens ontmoet, ontstaat er ruimte voor verbinding. De manier waarop we elkaar ontmoeten heeft veel invloed op het geluk dat we ervaren”, legt Ingrid uit.  

Praktijkvoorbeeld  

Hoe beter de relatie is tussen de begeleider en ouder, hoe meer de begeleiders, ouders en de mens met EMB in het moment klein geluk kunnen ervaren, blijkt ook in de praktijk. Een van de werkvormen tijdens het onderzoek naar Klein Geluk was coaching met paarden, waaraan bewoners, zorgprofessionals en ouders deelnamen. Het doel: elkaar ontmoeten vanuit een gelijkwaardige positie, zonder het gebruik van taal. “De paarden haalden de zorgprofessionals en de ouders uit hun comfortzone en daarmee uit hun formele rol”, legt Ingrid uit. “Zo kwamen zij erachter dat ze nooit echt de tijd hadden genomen om elkaar te leren kennen en hun behoeftes met elkaar te delen. Het resultaat van die dag was dat er dingen werden uitgesproken die nooit eerder werden gezegd.”  

Toolkit Klein Geluk 

Paardencoaching is een van de tools die meer tijd vragen, maar meeste tools kunnen tijdens korte werksessies worden toegepast, waardoor organisaties er op een laagdrempelige manier mee aan de slag kunnen. “In de zorg hebben we vaak maar weinig tijd over, waardoor het soms moeilijk is om met veel commitment met zoiets aan de slag te gaan. Meer aandacht voor klein geluk in de dagelijkse praktijk vraagt om een systeemverandering. We willen organisaties met deze toolkit inspireren, want als klein geluk de aandacht krijgt, zorgt dat voor grote veranderingen.”  

Meer weten over de Toolkit of er zelf mee aan de slag? Kijk op www.ditiskleingeluk.nl of neem contact op met Ingrid Leijen via ileijen@demariusmeijboom.nl.